Ekonomia Społeczna

Ekonomia Społeczna to sfera aktywności obywatelskiej i społecznej, która poprzez działalność gospodarczą i działalność pożytku publicznego służy: integracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych marginalizacją społeczną, tworzeniu miejsc pracy, świadczeniu usług społecznych użyteczności publicznej (na rzecz interesu ogólnego) oraz rozwojowi lokalnemu.

To działalność o celach głównie społecznych, w ramach której zyski nie podlegają podziałowi, a są przeznaczane na te cele lub na rzecz wspólnoty – w przeciwieństwie do zwykłych przedsiębiorstw, gdzie celem jest maksymalizacja zysku i  zwiększenie dochodu właścicieli.

Oznacza to, że ekonomia społeczna  pozostaje na pograniczu sektora przedsiębiorczości oraz sektora organizacji pozarządowych niedziałających w celu maksymalizacji zysku.

Podmiotami ekonomii społecznej są:

• organizacje pozarządowe oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
• spółdzielnie socjalne;
• spółdzielnie pracy, w tym spółdzielnie inwalidów, niewidomych oraz produkcji rolnej;
• przedsiębiorstwa społeczne – podmioty ekonomii społecznej, które prowadzą działalność gospodarczą lub odpłatną pożytku publicznego, zatrudniają i aktywizują zawodowo osoby trudnozatrudnialne, nie prywatyzują zysku lub nadwyżki bilansowej i są zarządzane w sposób partycypacyjny;
• jednostki reintegracyjne tj. takie, których głównym działaniem jest reintegracja społeczna i zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, czyli: Zakłady Aktywności Zawodowej, Warsztaty Terapii Zajęciowej, Centra Integracji Społecznej, Kluby Integracji Społecznej.

Rzecznik Ekonomii Społecznej i Solidarnej (RESiS) to osoba reprezentująca jednostkę samorządu terytorialnego(gminę, miasto, powiat), która na mocy porozumienia o współpracy międzyinstytucjonalnej pełni kluczową rolę w promocji i rozwoju sektora ekonomii społecznej na poziomie lokalnym.

Nasza gmina na mocy porozumienia o współpracy z Samorządem Województwa Mazowieckiego reprezentowanym przez Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej z dnia 13 października 2025 r., powołała gminnych Rzeczników Ekonomii Społecznej i Solidarnej, którymi zostały:

1. Eliza Krzemińska – zastępca kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Pomiechówku,
2. Paulina Szymańska – podinspektor ds. promocji i marketingu w Urzędzie Gminy Pomiechówek,
3. Wiktoria Koperska – pomoc administracyjna w Ośrodku Pomocy Społecznej w Pomiechówku.

Do głównych zadań Rzeczników należy:

• Reprezentowanie sektora ekonomii społecznej w gminie poprzez zwiększanie świadomości roli i korzyści płynących z działalności opartej na ekonomii społecznej,
• Wspieranie rozwoju ekonomii społecznej przez promowanie polityki stosowania odpowiedzialnych społecznie zakupów,
• Doradztwo i edukacja samorządu i mieszkańców z obszaru ekonomii społecznej we współpracy z Ośrodkami Wsparcia Ekonomii Społecznej (OWES) i Centrum,
• Udział w dialogu dot. rozwoju ekonomii społecznej na poziomie samorządowym poprzez opracowywanie lokalnych planów rozwoju ekonomii społecznej oraz innych dokumentów strategicznych, ważnych z punktu widzenia gminy z uwzględnieniem ekonomii społecznej,
• Współpraca z instytucjami i społecznością.

Co można zyskać rozwijając ekonomię społeczną lokalnie?

Po pierwsze reintegracja społeczna i zawodowa. Ekonomia społeczna skupia się na wspieraniu osób z niepełnosprawnościami, seniorów, długotrwale bezrobotnych czy osób w trudnej sytuacji życiowej. Poprzez tworzenie miejsc pracy i oferowanie szkoleń zawodowych, pomaga im ponownie włączyć się w życie społeczne i zawodowe. Zatrudnienie osób wykluczonych zmniejsza koszty pomocy społecznej i marginalizację, a także wzmacnia poczucie przynależności.

Po drugie – tworzenie miejsc pracy. Podmioty ekonomii społecznej tj. spółdzielnie socjalne czy organizacje pozarządowe często zatrudniają osoby z grup zagrożonych wykluczeniem społeczny, co przyczynia się do zmniejszenia bezrobocia i poprawy sytuacji ekonomicznej tych osób.

Po trzecie wzmacnianie społeczności lokalnych. Działalność podmiotów ekonomii społecznej często koncentruje się na rozwoju lokalnym, wspieraniu lokalnych przedsiębiorstw i inicjatyw społecznych. To z kolei przyczynia się do budowania więzi społecznych i poprawy jakości życia w danej społeczności, bo ekonomia społeczna opiera się na współpracy, zaufaniu i odpowiedzialności.

Na koniec – promowanie zrównoważonego rozwoju. Ekonomia społeczna angażuje się w promowanie zrównoważonego rozwoju, uwzględniając aspekty ekonomiczne, społeczne i środowiskowe. Działa na rzecz minimalizacji negatywnego wpływu na środowisko naturalne i promuje praktyki ekologiczne.

Ekonomia społeczna to nie tylko hasło – to realne narzędzie do zmian. Dzięki niej osoby bezrobotne lub zagrożone wykluczeniem społecznym mogą znaleźć zatrudnienie, lokalne potrzeby np. opieka nad seniorami, usługi dla dzieci, utrzymanie terenów zielonych są realizowane przez podmioty działające z misją społeczną, a gminne środki mogą wspierać nie tylko usługi, ale też integrację i rozwój wspólnoty.

Aktualności z zakresu ekonomii społecznej znajdziecie na stronie Mazowieckiego Centrum Pomocy Społecznej w zakładce ekonomia społeczna: https://mcps.com.pl/ekonomia-spoleczna/

Projekt „Dla Ciebie, dla mnie, dla nas – rozwój usług społecznych na Mazowszu” jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego2021-2027.